to tu to tam
  • Interpunkcja wyrażeń do diabła, do licha

    30.10.2020
    30.10.2020

    Dzień dobry. Chciałbym się dowiedzieć, czy w zdaniach "Co do diabła?" i "Co do licha?" powinno się wstawiać przecinki po "co". Będę wdzięczny za uzasadnienie.

  • Jeszcze raz o rozdzielnej pisowni wyrażenia super hiper
    26.06.2019
    26.06.2019
    Mam zastrzeżenia do wątpliwości p. dr. Malinowskiego z Krakowa co do pisowni wyrażeń typu super hiper korzystny. Pan Doktor zaleca tu pisownię rozłączną. Tymczasem w Dyktandzie Ogólnopolskim 2016 autorzy (i to jakże wysocy!) zastosowali autorytatywnie zapis superekstrawartościowe warzywa. Takie wyrażenia stosuje się bardzo rzadko, ale czy nie byłaby tu potrzebna wierność jednej zasadzie słownikowej i nieproponowanie wyjątków?
    Z szacunkiem
    Andrzej Dembowski Toruń
  • Łaz i Łukoil
    10.02.2011
    10.02.2011
    Jak po polsku mówić – [łaz] czy [laz], [łukojl] czy [lukojl]? Zapis marki wg mnie jest tu drugorzędny – firmy posługują się łacińską transliteracją. Ale jak mówić? Wg mnie [łukojl] – nazwa pochodzi od Ługaniecka [wg moich informacji od nazwy miasta Łangiepas – J.G.], ale co z LAZ? Teoretycznie z rosyjskiego (ukraińskiego w tym przypadku też) powinno to być [ł], ale samo miasto to Lwów, a Ł pojawia się tam tylko z powodu twardej abrewiatury. Przeszukując wszystkie możliwe źródła, nie jestem w stanie jednak ani jednego, ani drugiego stwierdzić z całą pewnością.
  • mój facet czy mój mężczyzna?
    29.10.2007
    29.10.2007
    Czy nie sądzą Państwo, że od dłuższego czasu następuje proces deprecjacji słowa mężczyzna na rzecz wszechobecnego faceta? Mój facet to, mój facet tamto, dla facetów, o facetach, faceci są… itd. Nawet tam, gdzie naturalne wydawałoby się użycie mężczyzny jako antonimu słowa kobieta, mowa jest o facecie. Np. wiele portali internetowych ma dział Kobieta, ale już nie Mężczyzna – jest tylko Facet. Skąd taka niechęć do używania słowa mężczyzna, i to wcale nie tylko w potocznej rozmowie?
  • nazwy stacji metra
    29.09.2014
    29.09.2014
    Szanowni Państwo,
    jak wygląda kwestia wielkiej litery w pisowni nazw stacji: Metro Kabaty i skr. M. Kabaty (metro Kabaty i skr. m. Kabaty)? Szczególnie frapuje mnie przypadek Dworca Gdańskiego, placu Wilsona i Ratusza Arsenału (Ratusza Arsenał?). Czy oprócz wielkiej litery powinniśmy użyć cudzysłowu, a jeśli tak, to w jaki sposób? Wysiądę z pociągu na Metro/metro Wilanowska czy na Metrze/metrze Wilanowska? Czy skr. na Wilanowskiej jest poprawny?
    Z wyrazami szacunku
    Wdzięczny Czytelnik
  • nie ma

    3.05.2022
    3.05.2022

    Dzień dobry!

    Czy zamiast "nie ma mnie/nie ma ciebie/nie ma jego/nie ma jej (etc.) w domu" mogę powiedzieć: "nie jestem/nie jesteś/on nie jest/ona nie jest (etc.) w domu"? Dalczego z jednej strony mówimy np. "nie ma go tam", ale "on nie jest niebieski"? Czy w Państwa opinii forma "nie jest" wyprze za jakiś czas formę "nie ma"?

  • opodal i nieopodal
    12.06.2002
    12.06.2002
    Dlaczego nieopodal (pisane też nie opodal) znaczy to samo co, znacznie rzadsze, opodal? Czy było tak zawsze?

    Ukłony dla prof. Krystyny Długosz-Kurczabowej.
  • podawać w wątpliwość
    16.09.2022
    4.12.2015
    Szanowni Państwo,
    interesuje mnie poprawna forma popularnego zwrotu. Który czasownik należy stosować w związku frazeologicznym:
    podawać w wątpliwość
    czy
    poddawać w wątpliwość?
    Z poważaniem
    Czytelnik
  • Przecinek przed jeśli nie

    26.01.2022

    Szanowni Językoznawcy!

    Mam problem z następującym zdaniem: Fanom serialu zwyczajnie należy się, jeśli nie kilka kolejnych sezonów, to przynajmniej podsumowujący całość odcinek specjalny. A konkretnie – z przecinkiem przed jeśli. Czy faktycznie powinien tam być? Jakieś to jeśli inne tutaj niż zazwyczaj, a z drugiej strony bez przecinka wygląda to dziwnie.

    Pozdrawiam,

    Anna

  • Przeciwpienny, czyli jaki?

    18.05.2021
    18.05.2021

    Szanowni Państwo, 

    zajmuję się korektę językową pewnego obszernego dokumentu. Trafiłem na słowo oznaczające środek do hamowania powstawania piany, a w konsekwencji kożucha. Użyto tam miana: preparat przeciwpienny. Mnie kojarzy się to ze specyfikiem, który miałby poskramiać roślinę, by się nie pięła. Czy branżowe (dziedzina - oczyszczanie ścieków) użycie takiego określenia jest dopuszczalne? Nie lepiej byłoby zastosować raczej: antypieniący czy przeciwpieniący?


    Z uszanowaniem 

    Jarosław B.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego